۱۳۸۹ مرداد ۲۳, شنبه

از این کِشتی به آن کِشتی؛ تحریم های کم اثر ایران






















زود دویچه تسایتونگ(آلمان):محمود احمدی نژاد بر این باوراست که تحریم ها کشورش را متکی به نفس تر و مستقل تر و در نهایت قوی تر خواهد کرد. حرفش به مجموعۀ تحریم های به نسبت سبکی بر می گردد که به تازگی به تصویب شورای امنیت رسید و نیز تحریم های وسیع تری که ایالات متحده و اتحادیۀ اروپا برقرار کردند.
لئون پانتا رئیس سازمان سیا در گفتگوی تلویزیونی در پاسخ به این پرسش که آیا ایران بر اثر این تحریم ها از برنامۀ اتمی خود دست خواهد کشید گفت: «احتمالاً نه.»

بدین ترتیب چنین می نماید که هدف اصلی و نهایی تحریم ها در دسترس نیست. تردید پانتا به دلایل دیگری هم موجه است. ایرانی ها تجربه طولانی در برخورد با تحریم دارند و زمان کافی داشته اند خود را آمادۀ موج جدید بکنند. شبکۀ جهانی آنها برای دور زدن تحریم ها از هنک کنگ تا ونزوئلا را در بر می گیرد. تمامی کشتی ها، در اصل ناوگان کشتیرانی بازرگانی جمهوری اسلامی زیر پرچم های جعلی و اغلب با تغییر نام در آب ها در حرکتند. طرف های مهم تجاری، در درجۀ اول چین و روسیه و ترکیه و عراق و سوریه، تحریم ها را زیر پا می گذارند یا از آنها استفاده می کنند تا شرکت های غربی را که خود را کنار می کشند از بازار ایران برانند.

امارات متحده عربی در آن سوی خلیج فارس برای ایران مهمترین مکان تهیۀ کالاهایی است که خود مستقیماً اجازۀ واردات آنها را ندارد. از شش میلیون جمعیت امارات ۴۰۰ هزار نفر شهروندان ایران هستند.

از این گذشته تعداد نامعلومی از شهروندان اماراتی ایرانی الاصل هستند. شرکت مهمی در تهران وجود ندارد که شعبه یا نمایندگی در دوبی نداشته باشد. در مجموع ۸ هزار شرکت بازرگانی ایرانی در آنجا به ثبت رسیده اند. حتی سپاه پاسداران که بخش مهمی از اقتصاد و بویژه تسلیحات را در دست دارد در دوبی شرکت های پوششی ایجاد کرده است.

آمار و ارقام خود گویاست: صادرات مجدد کالاهای وارداتی در دوبی بالاست: میزان آن به هشتاد درصد می رسد. ارزش آن برابر ۸۷ درصدِ صادرات نفت یعنی مهم ترین منبع درآمدی امارات است. بسیاری از این کالاها به ایران می روند که البته بازار سیاه حسابش جداست. تنها آلمان در سال ۲۰۰۸ یازده میلیارد دلار به امارات کالا صادر کرد، ۴۰ درصد بیش از سال قبل از آن.

کالاهایی که در فهرست تحریم قرار دارند و برای گیرنده ای در یک گوشه از دنیا از طریق دوبی با کشتی فرستاده می شوند در بندر به سادگی از نو بسته بندی و بار کشتی دیگر می شوند. چند ساعت بعد در بندرعباس هستند. علاوه بر دوبی که بعلت بدهی علاقۀ چندانی به کاهش درآمد ندارد ایرانی ها از امیرنشین کوچک تر رأس الخیمه هم استفاده می کنند. رأس الخیمه گرچه یک چهارم میلیون جمعیت دارد اما صاحب بندر مهمی برای کانتینرها و فرودگاهی است که به سرعت درحال توسعه است. ایرانی ها در هر دو تأسیسات مشارکت زیادی دارند.

از آنجا که ایران دومین ذخیرۀ بزرگ نفتِ جهان را دارد اما ظرفیت پالایشگاهی آن کم است باید ۳۰ تا ۴۰ درصد نیاز خود را به بنزین وارد کند و از این جهت آسیب پذیر است. اما فروشندگان اصلی چین و مالزی وکویت و روسیه هستند، کشورهایی که تحریم های بیشتر را به اجرا در نمی آورند. شرکت های روسی، از جمله رُزنِفت و گازپروم، در حال گفتگو با تهران برای فروش بیشتر بنزین از ماه سپتامبر هستند. در ژوئیه بود که روس ها با ایران قرارداد طولانی مدتی را برای همکاری در زمینه های نفت و گاز و فرآورده های نفتی امضا کردند – بی توجه به تصویب تحریم ها. ترکیه به گفتۀ وزیر انرژی این کشور تانر یلدیز می خواهد از صادرات بنزین به ایران حمایت کند. وی در این هفته گفت: «اگر بخش خصوصی ترجیح دهد این فرآورده ها را به ایران صادر کند ما کمک خواهیم کرد.» تنها پالایشگاه ترکیه، توپراس، یک سوم نفت خام خود را از ایران می خرد.

خبرگزاری رویترز از قول سخنگوی توپارس گزارش کرد: «ایران برای ما مهمتر از آمریکاست.» اما برای بنزین هم بازار موازی وجود دارد. حدود هزار نفت کش در روز از پنجوین درکردستان عراق به ایران می روند. و ایران می خواهد تا دو سال دیگر تولید بنزین خود را دو برابر کند. قرار است ده پالایشگاهِ موجود نوسازی و نه پالایشگاه جدید ساخته شود – هدفی بلندپروازانه که تحقق آن به هیچ رو حتمی نیست. چین در سال های گذشته مهمترین شریک بازرگانی ایران شده و به هیچ رو قصد ندارد کوتاه بیاید. میزان تجارت دو جانبه بین چین و ایران در سال ۲۰۰۹ به حدود ۲۱ میلیارد دلار رسید، ۵۰ درصد بیش از سه سال پیش.

ایران هنوز فقط سومین صادرکنندۀ نفت به چین بعد از عربستان و آنگولاست. اما چینی هایی که گرسنۀ انرژی هستند با ایران قراردادهایی به ارزش ۱۵ تا ۲۰ میلیارد دلار برای صادرات نفت و گاز و توسعۀ تأسیسات استخراج بسته اند. هم اکنون چین مهمترین سرمایه گذار خارجی در جمهوری اسلامی است.

تاکنون کمبود کالا در ایران که نتیجۀ تحریم باشد به چشم نمی خورد. در فروشگاه ها می توان همه چیز خرید، حتی همه گونه کالاهای مصرفی آمریکایی. در یک زمینه، یعنی واردات لوازم آرایش، تنها در عربستان در خاورمیانه پیش از ایران است. صحبت از سالی دو میلیارد دلار است. همۀ عطرها و ادکلن های نام آشنا را می توان خرید. حتی اصل را.

* از: رودلف کیمِلی / در: زود دویچه تسایتونگ



رودولف کیملی / مترجم:ح.پدرام (از آلمانی) / زود دویچه تسایتونگ(آلمان) / 13/08/2010
منبع خبر:ایران در جهان
دیلی نیوز 

هیچ نظری موجود نیست: