۱۳۸۹ مرداد ۲۵, دوشنبه

مجتهده اى كه تفسيرديگرى ازآيات دارد وروسرى را واجب نمى داند

منجيه السوايحى


دبی - العربیه ( محمد الهادی الحناشی)
دو انديشمند اسلامى تونسى هر يك در جايى و به نحوى از نگرش جديد و متفاوت خود از اسلام و ديندارى اسلامى مى گويند. يكى از آنها خانم مجتهده اى است كه در دانشگاه زيتونه تونس متصدى استادى تفسير و علوم قرآنى است، ليكن تفسير او از آيات مرتبط با زنان، با تفسيرهاى رايج و حاكم تا حدود زيادى متفاوت است. ديگرى نيز امام جماعتى در فرانسه است كه برخلاف توقع، از قانون منع روبند يا روبنده در فرانسه حمايت مى كند و از هم كيشان خود مى خواهد به قوانين و هنجارهاى جامعه اى كه در آن زندگى مى كنند احترام بگذارند.

شايد بتوان گفت از زمان سيد جمال الدين و شيخ محمد عبده و الكواكبى تا كنون، جهان اسلام و از جمله، جهان عرب در تب و تاب راهگشايى و تلفيق آزاديخواهى، روشنگرى علمى، برابرى طلبى و دموكراسى از يك سو و ديندارى، حفظ ساختارها، هنجارها وسنت ها از سوى ديگر بسر برده است. يكى از عمده ترين مشكلات اين جوامع چگونگی برخورد با جايگاه زن و حقوق و اختيارات اوست.

نهضت هاى زنان در مصر، عراق، مغرب عربى و ديگر كشورهاى عربى و اسلامى گاه چهره هاى شاخصى با انديشه هايى كاملا سكولار همچون "نوال سعداوى" نويسنده كتاب "چهره عريان زن عرب" را به صحنه آورده است، و گاه زنانى را به عرصه ظهور كشانده كه از درون مطالعات فقهى و حقوقى راه به ميدان نبرد براى روشنگرى و برابرى جسته اند.

خانم منجيه السوايحى از جمله زنان سرشناس دسته اخير است. او با صراحت مى گويد: " روسرى يك فريضه اسلامى نيست. هيچ آيه اى در قرآن بر بهتر بودن مردان نسبت به زنان تاكيد نكرده است. آنان كه برداشت مردسالارانه از قرآن مى كنند به دنبال طرحها و برنامه هاى خاص خويش اند."

تلويزيون " العربيه" در برنامه "چهره هاى سرشناس اسلامى" خود كه در روز يكشنبه 15-8-2010 پخش كرد با اين بانوى انديشمند اسلامى ديدار و گفتگو داشت.

اين استاد تونسى تفسير وعلوم قرآنى در اين برنامه گفت: من به عنوان يك زن كه عاشق دين و آيين خويش است به پژوهش هاى دينى روى آوردم تا به سهم خود از هويت دينى ام دفاع كنم.

السوايحى در باره سخن قرآن آن جا كه مى فرمايد: "واضربوهن" اظهار داشت: كسانى كه اين عبارت را مستمسك خود قرار مى دهند و كتك زدن و آزار زنان را توجيه مى كنند، به شأن نزول آيه توجه ندارند يا از روی عمد آن را ناديده مى گيرند. آيه اى كه در آن اين عبارت آمده است، هنگام شكست مسلمين در جنگ احد نازل گرديد.

سعد بن ربيعه همسر خود را زده بود. اگر در آن موقعيت رسول خدا (ص) حكم به قصاص مى داد، امت اسلامى در ابتداى تكوين خويش از هم مى پاشيد.

منجيه السوايحى افزود: " آيا واقعاً هنوز جوامع ما در مراحل جنگ و ستيز زن و مردند. چرا مخالفان حقوق زنان در جوامع اسلامى به احاديث پيامبر (ص) از قبيل: "زنان را بزرگواران گرامى مى دارند و دون همتان خوار مى شمارند" توجه نمى كنند.

اين بانوى مسلمان در باره مفهوم "الرجال قوامون على النساء" كه در قرآن آمده است گفت: " بر اين مفهوم غبارى نيست. اما نمى توان زنى را در صحنه كار و دانش و ترقى ديد و باز هم هر خويشاوندى را بر آن زن مسلط دانست. وى در تاييد گفتار خود از حديثى از عبدالله بن عباس پسر عموى پيامبر (ص) و نيز از تفسير طبرى و سخنانى از شيخ محمد عبده دليل آورد. السوايحى يادآور شد براى همين "قوام" بودن 6 تفسير آمده است كه نمى شود فقط به يكى از آنها چسبيد."

استاد منجيه السوايحى به ذكر نمونه هايى از احترام گذارى رسول خدا (ص) و خلفاى راشدين به زن پرداخت و فرود آمدن انديشه اسلامى از آن جايگاه را مايه تاسف دانست.

وى در مورد پوشش موى سر (روسرى و امثال آن) گفت: " ببينيد پوشش سر يك عادت متداول در محيط ظهور اسلام بود. با اين حال پيش از ظهور اسلام كسانى بودند كه نيمه لخت به دور كعبه مى چرخيدند و عبادت آن زمان خود را به جاى مى آوردند. اسلام طواف آن چنانى را منع كرد و به احرام زنان با پديدار شدن چهره و كف دستان آنان حكم نمود. اسلام هم چنين با ديده شدن سينه زنان مخالفت كرد و آيه "فليضربن بخمورهن على جيوبهن" را مطرح ساخت كه "جيوب" دراينجا شكاف پيراهن در جلوى سينه است. وى افزود: البته اين نظر من است و كسى ملزم به تبعيت از آن نيست."

گفتنى است السوايحى علاوه بر استادى دانشگاه، در پيشبرد بعضى از برنامه هاى اجتماعى و مقاله نويسى و انتشار بعضى از مجلات شركت فعال دارد.

از سوى ديگر هموطن اين بانوى مسلمان، حسن شلغومى امام جماعتى است در فرانسه كه رياست اتحاديه "ائمه جماعت فرانسه" را بر عهده دارد. اين فعال سرشناس اسلامى تونسى نيز نظراتى بحث برانگيز دارد.

تلويزيون العربيه كه پيش از خانم السوايحى با شيخ محمد المشفر (از متفكران اسلامى تونس) هم ديدار كرده و بحث هايى را برانگيخته است، به سراغ حسن شلغومى نيز رفت.

شلغومى كه برنامه اش در روز شنبه 14-8-2010 از العربيه پخش شد، از فرط اعتقاد به مبانى "نظام جمهورى" به نام "امام جمهوريخواه" معروف شده است. وى كار را بدانجا رسانده كه بعضى ها به او مشكوك شده و معتقد گشته اند كه او "مامور امنيت فرانسه" در اجتماعات اسلامى اين كشور است.

به هر حال اين امام جماعت مى گويد: بايد بين اسرائيل به عنوان يك نظام غاصب كه سرزمين فلسطينيان را غصب و آنان را آواره كرده است و يهوديانى كه در فرانسه خود را با نظام اين كشور و تعلقات ملى آن تطبيق داده اند فرق گذاشت.

او مى افزايد: منكر شدن هولوكاست به نفع مسلمين فرانسه نيست. من بارها به ديدار نقطه طرد 70 هزار يهودى از فرانسه رفته ام و ياد قربانيان را گرامى داشته ام. وى تاكيد مى كند كه دوستانى از بين يهوديان دارد.

حسن شلغومى معتقد است: مسلمانان بايد همچون يهوديان با جامعه فرانسه آميخته شوند و به دولت، نظام، پرچم و قوانين آن احترام بگذارند. او در همين راستا مى گويد: اين حق دولت فرانسه است كه روبند را در همه جا منع كند. وى سپس مى افزايد: غالب علماى دين بستن روبند را فريضه اى شرعى نمى دانند.



هیچ نظری موجود نیست: