جنبش های آزادی بخش از دیدگاه حقوق بین الملل:

جنبش های آزادی بخش از دیدگاه حقوق بین الملل: نهادهای سیاسی و حقوقی بین المللی به مسئله جنبش های آزادیبخش توجه بسیاری کرده اند . این نهادها جنبش های آزادی بخش را به مشروعیت می شناسند . بدیهی است که تفاوت های زیادی بین مبارزانی که برای رهایی از سلطه مبارزه می کنند و گروه هایی که بدون هیچ گونه پایبندی به اصول انسانی و اخلاقی به اعمال و اقدامات تروریستی و ایجاد رعب و وحشت می پردازند وجود دارد. در حالیکه تروریست بدون توجه به قوانین بین المللی، دست به ارتکاب جنایات هولناک می زند، ولی مبارز راه آزادی که خود قربانی رژیمی بیگانه و استعمارگر و غیر قانونی است، برای نیل به رهایی و آزادی مبارزه می کند. این امر، در سازمان ملل متحد نیز مورد توجه قرار گرفته است. بطوری که مجمع عمومی سازمان ملل با حمایت از این نهضت ها تلاش کرده است تعریفی منطقی که موجب وجاهت قانونی ومشروعیت آنها در عرصه بین المللی شود، ارائه دهد . بر این اساس،مجمع عمومی سازمان ملل در بسیاری از قطعنامه هایش، با تاکید بر حق خود مختاری، به عنوان یک اصل (ماده1 بند2 منشور ملل متحد) ، و حق خود مختاری سرزمین های تحت سلطه، نهضت های آزادی بخش را گروه هایی نامیده است که برای رهایی ملی از سلطه، در راه احقاق حق تعیین سرنوشت ملت خود می کوشند (ماده73 منشور ملل متحد). چنانچه پیشتر شد مجمع عمومی سازمان ملل در روند اقدامات خود، همواره بر مشروعیت مبارزه نهضت های آزادی بخش برای کسب استقلال، تاکید کرده است، این مجمع همواره تلاش داشته است تا حقانیت ومشروعیت کاربرد زور توسط نهضت های آزادی بخش ملی را در3 حیطه، یعنی نبرد علیه سلطه ی خارجی، اشغال سرزمین توسط بیگانه و تبعیض نژادی، مورد تاکید قرار دهد. معتبر ترین سند در مورد نفی سلطه، منشور ملل متحد است که فصل های11 و12 آن به این موضوع اختصاص یافته است . در این حیطه و برای مبارزه با سلطه، کاربرد زور توسط مبارزین راه آزادی، مشروع و موجه تشخیص داده شده است . در حقیقت، بیداری ملل تحت سلطه و آگاهی جامعه جهانی از اینکه استعمارزدایی عامل مهمی در صلح و ثبات بین المللی است، موجب شد که ضرورت پایان دادن به استعمار بطور جدی در عرصه بین المللی، مطرح شود. از آنجا که اشغال سرزمین توسط گروه سلطه یک شیوه استعماری است، کاربرد زور در برابر آن نیز قابل توجیه است . در واقع، اصل عدم مداخله یکی از اصول بنیادی حقوق بین الملل به شما رمی آید و بر اساس آن، هرگونه تهدید یا توسل به زور علیه استقلال سیاسی یک کشور ممنوع است.( ماده2 بند4 منشور ملل متحد ). سلطه خارجی بر یک کشور نوعی تجاوز و جنایت تلقی می شود که امنیت بین المللی را به مخاطره می اندازد . بنابراین مقاومت در برابر تجاوز نیز، مشروع و قانونی است. همچنین مبنای حقوقی مبارزه با آپارتاید و تبعیض نژادی را می توان در مقدمه و برخی مواد منشور ملل متحد( مواد10 ، 56 و57 ) یافت که بر حق برابری و عدم تبعیض نژادی و مذهبی، بعنوان یکی از حقوق اساسی بشر تاکید دارد. بنابراین برای تحقق یکی از حقوق اساسی بشر، یعنی مقابله با تبعیض نژادی می توان به کاربرد زور متوسل شد . جایگاه حقوقی نهضت های رهایی بخش ملی در پروتکل شماره یک الحاقی به کنوانسیون های چهارگانه ژنو (1949)نیز قابل بررسی است. این پروتکل، نهضت های رهایی بخش را به عنوان تابعان حقوق بین الملل و طرف حق و تکلیف شناسایی می کند و توسل آنها به زور را مشروع می داند و اقدامی تروریستی تلقی نمی کند. در این راستا، پیکار نهضت های رهایی بخش در چارچوب مخاصمات مسلحانه بین المللی طبقه بندی شده اند و تابع حقوق جنگ و اصول حقوق جنگ، قرار گرفته اند.

۱۸ ژوئیهٔ ۲۰۱۰، ساعت ۱۹:۴۹ 

ارسال يک نظر